Bộ sách Chữ Nho Tự Học – Đào Mộng Nam (1970)

Tác giả bộ sách Chữ Nho Tự Học

Đào Mộng Nam sinh năm 1940 tại Nam Định và cùng gia đình gồm cha mẹ, em trai và em gái di cư vào Sài Gòn từ năm 1954. Ông là một người có đam mê học hỏi và truyền bá tri thức chữ nho. Tuy nhiên, sau khi lên Đại học Văn khoa, ông đã quyết định bỏ ngang để theo đuổi đam mê của mình.

Vào năm 1964, khi ông chưa đến tuổi 30, ông đã bắt đầu viết và biên soạn bộ sách Chữ Nho tự học. Năm 1966, cùng với những người bạn thân, ông thành lập nhà xuất bản Nguồn Sáng với mục tiêu phát huy giá trị của tri thức quốc học và kết hợp với các giá trị phương Tây. Năm 1970, ông mở rộng hoạt động của nhà xuất bản Nguồn Sáng và tái bản bộ sách Chữ Nho tự học.

Sau sự kiện năm 1975, Đào Mộng Nam đã rời Việt Nam và định cư tại California, Hoa Kỳ. Tuy nhiên, ông đã trở về Việt Nam nhiều lần để tìm kiếm và sưu tầm thơ văn chữ Hán của nhà thơ Cao Bá Quát cho công trình ông đang biên soạn. Ước vọng cuối cùng của Đào Mộng Nam là dịch toàn bộ khoảng 2000 bài thơ của Cao Bá Quát, nhưng ông chỉ kịp dịch vài trăm bài trước khi qua đời vào cuối tháng 8 năm 2006 tại nhà riêng ở California.

Tóm tắt sách Chữ Nho Tự Học

Bộ tài liệu tự học Chữ Nho được bắt đầu từ mùa thu tháng chín năm 1964 với mục đích giúp các học viên yêu thích chữ Nho tại một trường do Đào Mộng Nam tổ chức. Sau đó, nhờ vào kinh nghiệm từ việc dạy chữ Nho cho sinh viên Y Khoa tại Đại học Huế trong thập niên 60 và qua các khóa học tại Viện đại học Vạn Hạnh, Viện đại học Huế, Phật học viện Quảng Đức, Phật học đường Huệ Nghiêm và Hội Khổng học Việt Nam, Đào Mộng Nam đã sáng tạo ra bộ sách Chữ Nho tự học này.

Ông sử dụng 6 phương pháp cấu tạo chữ Hán gọi là “lục thư” để giúp người học nhớ các chữ. Với những chữ có hình ảnh, ông vẽ ra hình ảnh đó. Còn với những chữ có cấu trúc khác, ông phân tích chúng thành các thành phần đơn giản hơn và chỉ ra mối quan hệ giữa chúng. Đôi khi, ông không phân tích gì mà chỉ kể một câu chuyện, như ví dụ về chữ 太 (thái). Tuy nhiên, điều này xảy ra rất ít, hầu hết ông đều cố gắng phân tích cấu trúc của các chữ cần học. Phương pháp này có lợi thế là giúp người học dễ nhớ và nhớ lâu các chữ mới và ý nghĩa của chúng. Đặc biệt, nhờ việc phân tích này, người học có thể luôn ôn lại những chữ đã học.

Với cách học này, chỉ trong khoảng 6 tháng đến 1 năm, người học có thể dễ dàng nhớ được gần 1900 chữ Hán – số lượng chữ cơ bản để đọc sách báo bằng chữ Hán, tương đương với số lượng chữ cơ bản mà Bộ Giáo dục Nhật Bản và Hàn Quốc yêu cầu học sinh phổ thông của họ phải biết (1945 chữ Kanji cho tiếng Nhật và 1800 chữ Hanji cho tiếng Hàn). Vì vậy, bộ sách này cũng rất hữu ích cho những ai muốn học tiếng Nhật hoặc tiếng Hàn.

Thực tế, trong một số sách dạy chữ Hán cũng có phân tích theo kiểu này, nhưng chỉ áp dụng cho một số ít chữ, chủ yếu để minh họa 6 phương pháp cấu tạo chữ Hán. Sau này, khi đọc một số tài liệu dạy chữ Hán hoặc chữ Kanji của Tây, tôi thấy họ cũng sử dụng cách này để giúp người học nhớ các chữ.

Sau khi hoàn thành bộ sách “Chữ Nho Tự Học”, ông được mời dạy chữ Hán tại một số trường Phật học, sau đó là ở Đại học Huế và Đại học Vạn Hạnh. Ngoài ra, ông còn mở lớp dạy hàm thụ chữ Hán qua thư cho những người học ở xa hoặc không thể đến lớp đúng giờ.